'Kom naar mijn kamer als de kinderen slapen,' zegt Oscar gedempt als Clara zich bij het gedolven graf losmaakt om terug te gaan naar het huis. Zijn hand houdt haar bovenarm vast waarmee ze Benjamin draagt. Schichtig kijkt ze van zijn hand naar het meisje dat meters verderop met Victor op haar heup de wei uitloopt. Ze heeft niets in de gaten.
Verward draait Clara zich terug naar Oscar. Waarom vanavond, vraagt ze zich af. Ziet hij hoeveel verdriet ze heeft? Zoekt hij zelf troost? Is dat waarom hij haar vraagt? Ze verlangt naar zijn warmte op de momenten waarop hij haar streelt en minnekoost. De momenten waarop zijn boosheid slaapt en zijn hart openstaat. Hoe graag zou ze zich in zo'n moment willen verpakken en zijn lichaam als schild om haar heen willen voelen om de verpletterende pijn op afstand te houden.
Maar aan de andere kant maakt zijn uitnodiging haar gespannen. Wat verwacht hij van haar? Sinds haar buik en borsten opnieuw opzwollen, halverwege de zwangerschap van Benjamin, had hij haar niet meer aangeraakt. Hoewel ze weet dat ze geen keus heeft, verkeert ze in tweestrijd. Ze wil nu niet alleen zijn.
'Maak eerst het eten klaar. Ik heb honger.' Oscar laat haar arm los. 'En laat haar zien hoe je alles doet,' zegt hij met een knik in de richting van het meisje dat langs de waterput over het pad loopt. 'Leer haar hoe ze het huishouden moet doen. Alles wat je weet.'
'Maar ze is nog zo jong,' zegt Clara voorzichtig.
'Ze leert snel.' Oscar draait zich van haar weg en buigt zich over een graszode die hij voor het graven van het graf voorzichtig had losgemaakt. Aan iedere beweging die hij maakt leest ze dat hij het kortstondige gesprek wil beëindigen. 'Maak de bedstee voor haar op. Zij slaapt vannacht bij de kinderen.'
Clara schrikt van zijn woorden. Als het meisje op haar plek ligt, is het vast niet de bedoeling dat ze teruggaat naar de bedstee. Wil hij dat ze de hele nacht bij hem slaapt?
Paniek baant zich een weg via haar buik naar haar slokdarm. Het omklemt haar keel en verstikt haar. Meer nog dan troostende armen om haar heen, wil ze vannacht bij Victor en Benjamin zijn om de drang naar Jakob toe te dekken met de warme lijfjes van zijn broertjes. Hoe kan ze zich aan Oscar geven vannacht? Ze heeft de kinderen nodig en zij haar. Benjamin komt nog voor een voeding 's nachts. Hoe moet dat als hij wakker wordt? Ze wil niet, denkt ze opstandig. Een onbekende weerstand tintelt door haar hele lijf.
Ze kijkt neer op Oscar die voor haar op de grond de graszode als een tapijt over de omgewoelde aarde schuift. Zorgvuldig drukt hij met zijn vuile handen de zijkanten tegen elkaar die de grasplooien naadloos op elkaar laten aansluiten. Ze merkt dat de angst voor Oscars boosheid wordt overstemd door het verdriet om Jakob. Het allerergste is haar al overkomen. Met de doorlopende grasmat bovenop het graf van Jakob lijkt het of zijn bestaan is uitgewist. Alleen de lichte bolling onder de graszode en de korrels achtergebleven aarde die tussen de grassprieten liggen waarop de berg opgegraven grond had gestaan, zijn de laatste sporen van het bewijs dat Jakob hier was. De consequentie die zal volgen op haar weerwoord zal nooit zwaarder kunnen zijn om te dragen dan de pijn om haar verloren kind, besluit ze.
Clara opent haar mond en ademt in.
Oscar kijkt op.
'Wat sta je daar nog?' sneert hij plots.
Haar lichaam reageert sneller dan haar gedachten. Voor ze het beseft is ze al onderweg naar het huis.

Als een loden jas hangt de zwaarte om Clara heen als ze in haar nachtjapon en op haar gebreide sokken over de donkere overloop van de boerderij naar Oscars slaapkamer loopt. Haar tegengehouden tranen hebben een stekende hoofdpijn gevormd achter haar oogkassen. Zo lang mogelijk was ze naast de kinderen in de bedstee blijven liggen voor ze de luiken had geopend en eruit was gekropen. Roerloos zat het meisje in de schommelstoel bij het slaapkamerraam met een kluwen wol op haar schoot op haar te wachten. Haar aanwezigheid drijft Clara tot een niet eerder ervaren rancune. Het meisje had de afgelopen uren als een schaduw iedere stap gevolgd die Clara had gezet. Om een paar minuten van haar af te zijn, had ze haar naar de moestuin gestuurd om zomerandijvie voor het avondeten te oogsten, terwijl Clara met een mesje de schillen van de aardappels nogmaals jaste, omdat het meisje in haar onbehouwenheid bijna de complete aardappel had weggeschild. Pas twintig minuten later was het meisje met rode ogen en een lege mand zonder zomerandijvie teruggekeerd.
Bij iedere opdracht die ze het meisje had gegeven, moest Clara het uiteindelijk overnemen. Zelfs het opstoken van het smeulende vuur van het fornuis, zodat ze er de aardappelen en groente op konden koken, kon het meisje niet volbrengen.
Clara had gezucht toen ze zojuist bij het licht van de kaars in de vensterbank van haar slaapkamer naar de lege breipennen in de handen van het meisje had gekeken.
Met de knokkel van haar wijsvinger tikt ze tegen de slaapkamerdeur van Oscar. Wat kan ze wel, vraagt Clara zich af, terwijl ze wacht op Oscars toestemming. Het geduld dat ze nodig heeft om het meisje alles te leren, kan ze niet opbrengen. Hoofdschuddend en zonder iets tegen het meisje te zeggen was Clara de slaapkamer uitgelopen. Haar de bedstee in zien klimmen en te zien hoe ze zich neerlegde op de plek die Clara toebehoorde, was het laatste wat ze nu kon verdragen.
'Binnen,' hoort ze Oscars zware stem.
Liggend op zijn bed klapt Oscar zijn boek dicht als ze aarzelend de kamer inloopt. Hij draait zich van haar af om het boek op het nachtkastje te leggen, voor hij zich terugdraait op zijn andere zij en de deken optilt om haar uit te nodigen in zijn bed. Met haar sokken stapt ze tussen de lakens die ze gisterenochtend nog heeft verschoond. Terwijl zij het gebruikte bovenlaken om het matras had gevouwen, een nieuw laken uit de kast had gehaald en het met de deken strak had opgemaakt, had Jakob met Victor op de grond gedold tussen de afgehaalde lakens. Toen had hij nog geleefd, denkt Clara met een schok alsof haar bewustzijn om de paar minuten vergeet dat Jakob er niet meer is en de herinnering aan zijn dood haar als een onophoudelijke echo blijft herinneren aan de nachtmerrie waarin ze zich bevindt.
Oscar legt zijn hand op Clara’s buik. Van schrik trillen haar buikspieren door de onverwachtse aanraking en het kost haar een paar seconden langer dan normaal voor ze haar buik weer onder controle heeft. Kaarsrecht en stokstijf stil ligt ze naast hem op bed. Wat verwacht hij van haar? Starend naar de spijker in de balk aan het plafond probeert ze zijn intenties te peilen. De zachtheid waarop ze had gehoopt, kan ze niet vinden. Zijn ademhaling is iets versneld, zijn bewegingen hoekig, hij snuift met zijn neus en drukt zich tegen haar aan. Normaal zou ze haar nachtjapon omhoogschuiven en haar benen spreiden. Net als anders zou ze haar ogen gefixeerd houden op de spijker en zich afsluiten van haar lijf. Autonoom beweegt haar lichaam zoals Oscar het haar heeft geleerd en pas als het voorbij is, zou ze langzaam terugkeren.
Oscars hand glijdt onder de stof van haar nachtjapon aan de binnenkant van haar dijbeen naar boven en ze hapt naar adem. Kijkend naar de spijker probeert ze te vluchten, maar in tegenstelling tot anders blijft ze de vingers voelen die haar aanraken. De leegte waar ze zich normaal verstopt is doordrenkt met pijn en verdriet. Na vannacht kan ze niet meer verdwijnen in zichzelf, beseft ze verontrust. Waar kan ze heen?